๙๐

พิพิธภัณฑ์ชลทัศนสถาน

ในอดีต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดแสดง “เอกสหิบิเชน” หรือพิพิธภัณฑ์สิ่งของที่หาได้บนเกาะสีชัง เพื่อเป็นการเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร (สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ) เมื่อวันที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๓๔ โดยเป็นการจัดพิพิธภัณฑ์เมล็ดพืชเพื่อปลูกขวัญกำลังใจให้เกิดความขยันหมั่นเพียรในการทำมาหากิน ซึ่งจัดแสดงเมล็ดพืชเป็นหมวดหมู่ต่างๆ ตามลักษณะการใช้ประโยชน์ นอกจากนี้ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนป่าอัษฎางค์คะวัน จัดเป็นสวนพฤกษศาสตร์แบบหนึ่ง ที่รวบรวมไม้นานาพันธุ์ไว้ อัษฎางค์คะวัน ประกอบด้วยจุลวัน มหาวันและมัชฌิมวัน ซึ่งเป็นนามพระราชทานตามชื่อป่าในมหาเวสสันดรชาดก

เพื่อเป็นการตามรอยพระยุคลบาทจากการ “เอกสหิบิเชน” ที่พระจุฑาธุชราชฐานนี้ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจึงได้มอบหมายให้สถาบันวิจัยทรัพยากรทางน้ำจัดให้มีอาคารพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติ ณ เกาะสีชังขึ้นคือ “ชลทัศนสถาน” ซึ่งนอกจากจะเป็นพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับทะเลและนำเสนองานวิจัยของสถาบันฯ แล้ว ยังให้ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติบริเวณหมู่เกาะสีชังอีกด้วย